⚜️Οι Έλληνες Στοχαστές και ο Όμηρος

 

Ομηρικοί Σχολιαστές

Είπαν για τον Όμηρο

Οι σημαντικότεροι αρχαίοι Έλληνες που ερμήνευσαν τον Όμηρο

Από τον Ηρόδοτο έως τον Πλούταρχο, κορυφαίοι στοχαστές της αρχαιότητας στάθηκαν μπροστά στη σκιά του Ομήρου άλλοτε με δέος, άλλοτε με κρίση και άλλοτε με αλληγορική ματιά. Ορισμένοι τον είδαν ως "παιδευτή των Ελλήνων", άλλοι ως ποιητή που διαμόρφωσε τη θρησκεία, άλλοι τον ανέλυσαν με φιλοσοφική αυστηρότητα ή γλωσσική λεπτομέρεια.

Η ανάρτηση παρουσιάζει συνοπτικά δέκα σπουδαίους Έλληνες συγγραφείς και φιλόσοφους, από τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη ως τον Αρίσταρχο και τον Πορφύριο, που διερμήνευσαν, εξέτασαν και τίμησαν το έργο του Ομήρου με διαφορετικά πνευματικά εργαλεία.

Μια περιήγηση στην πολυφωνία της ερμηνείας, μια ωδή στην αθανασία του Ομηρικού Λόγου.

Οι Έλληνες στοχαστές και ο Όμηρος: Δέκα φωνές μέσα στους αιώνες

🔱 1. Ηρόδοτος (5ος αι. π.Χ.)

• Τον αποκαλεί "ποιητή των θεών" και πίστευε πως ο Όμηρος διαμόρφωσε την ελληνική θρησκεία.

• Είπε το θρυλικό: «Ὅμηρος καὶ Ἡσίοδος ἔδωκαν τοῖς Ἕλλησι τοὺς θεοὺς».

• Θεωρούσε πως ο Όμηρος δεν ήταν ιστορικός, αλλά είχε ιστορικές ρίζες.

📘 2. Πλάτων (427–347 π.Χ.)

• Τον θαύμαζε αλλά και τον κριτικάριζε έντονα.

• Στην Πολιτεία, εξορίζει τους ποιητές (συμπεριλαμβανομένου του Ομήρου!) γιατί "παραπλανούν τους νέους".

• Τον αποκαλεί «παιδευτή της Ελλάδας», αλλά ανησυχεί για την ηθική των ηρώων του.

🕊 3. Αριστοτέλης (384–322 π.Χ.)

• Υποκλίνεται στην ποιητική δεινότητα του Ομήρου.

• Στην Ποιητική τον θεωρεί πρότυπο του επικού ποιητή: ξέρει τι να πει και τι να αφήσει.

• Μιλά για την ενότητα και οικονομία της Ιλιάδας σε αντίθεση με άλλους επικούς.

🌀 4. Αρίσταρχος ο Σαμόθραξ (216–144 π.Χ.)

• Ο απόλυτος κριτικός και σχολιαστής του Ομήρου.

• Διηύθυνε τη Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας.

• Έγραψε σχόλια, επισημάνσεις και ερμηνείες (τα περίφημα Ὁμηρικὰ ὑπομνήματα).

• Εισήγαγε το κριτικό σημάδι «Ὀβελός» (–) για στίχους που θεωρούσε νόθους.

🧠 5. Ζηνόδοτος ο Εφέσιος (3ος αι. π.Χ.)

• Πρώτος εκδότης του Ομήρου στην Αλεξανδρινή Βιβλιοθήκη.

• Καθόρισε την κανονική εκδοχή της Ιλιάδας και της Οδύσσειας.

• Προηγήθηκε του Αρίσταρχου αλλά με λιγότερη σχολαστικότητα.

📚 6. Διονύσιος Αλικαρνασσέας (1ος αι. π.Χ.)

• Ανέλυσε τον ομηρικό λόγο ρητορικά και στυλιστικά.

• Τον θεωρεί πρότυπο λογοτεχνικού ύφους και παραδειγματικής ελληνικής γλώσσας.

📜 7. Λογγίνος (πιθανόν 1ος ή 3ος αι. μ.Χ.)

• Στο έργο Περὶ ὕψους αναφέρεται στον Όμηρο ως θεϊκό παράδειγμα "ύψους" (sublimity).

• Βλέπει στον Όμηρο μέγεθος, δύναμη και θεϊκή έμπνευση.

🧾 8. Στράβων (64 π.Χ. – 24 μ.Χ.)

• Γεωγράφος που χρησιμοποίησε ομηρικές περιγραφές για τοποθεσίες.

• Πίστευε ότι η γεωγραφία του Ομήρου έχει βάση στην πραγματικότητα (αν και με ποιητική άδεια).

🕯 9. Πορφύριος (3ος αι. μ.Χ.)

• Νεοπλατωνικός που αλληγόρησε τον Όμηρο.

• Στον Οδυσσέα βλέπει τον φιλόσοφο που ταξιδεύει προς την αλήθεια, μέσα από πάθη και πλάνες.

🕊 10. Πλούταρχος (45–120 μ.Χ.)

• Αναφέρεται συχνά στον Όμηρο στα Ηθικά και στις Παράλληλες Βίους.

• Τον συνδέει με φιλοσοφικά διδάγματα και ψυχολογικές παρατηρήσεις.

Λέξεις-κλειδιά (keywords):

Όμηρος, αρχαίοι Έλληνες συγγραφείς, Ηρόδοτος και Όμηρος, Πλάτων, Πολιτεία και  Όμηρος, Αριστοτέλης Ποιητική, Ομηρικά Έπη, Ιλιάδα, Οδύσσεια, αρχαία Ελληνική φιλοσοφία, Ζηνόδοτος, Αρίσταρχος, Διονύσιος Αλικαρνασσέας, Πλούταρχος και Όμηρος, 

Ο Όμηρος δεν ήταν απλώς ποιητής, αλλά πηγή έμπνευσης, φιλοσοφίας και πνευματικής διαμόρφωσης για γενιές στοχαστών. Από τον Ηρόδοτο ως τον Πλούταρχο, διαβάζουμε πώς δέκα κορυφαίοι αρχαίοι Έλληνες είδαν, αγάπησαν ή κριτικάρισαν τον Αοιδό των Ελλήνων.

Αστραία