Σάββατο 26 Ιουλίου 2014

Ο βασιλιάς των αστερισμών

Ο βασιλιάς των λιονταριών
ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ


 Λέων (Λατινικά: Leo, συντομογραφία: Leo) είναι αστερισμός που σημειώθηκε στην αρχαιότητα από τον Πτολεμαίο και είναι ένας από τους 88 επίσημους αστερισμούς που θέσπισε η Διεθνής Αστρονομική Ένωση.

Ο αστερισμός αυτός περιλαμβάνει πολλά φωτεινά άστρα, όπως τον Βασιλίσκο (α Λέοντος) ή Καρδιά του Λέοντα, τον Ντενέμπολα (β Λέοντος) και τον γ Λέοντος (Αλγκιέμπα). Πολλά άλλα αμυδρά άστρα έχουν επίσης τη δική τους ιδιαίτερη ονομασία, όπως ο δ Λέοντος (Σώσμα), ο θ Λέοντος (Chort), ο κ Λέοντος (Al Minliar al Asad), ο λ Λέοντος (Alterf), και ο ο Λέοντος (Subra).
Ο Βασιλίσκος, ο η του Λέοντα, κι ο γ Λέοντος, μαζί με τους πιο αμυδρούς αστέρες ζ Λέοντος (Adhafera), μ Λέοντος (Ras Elased Borealis) και ε Λέοντος (Ras Elased Australis), αποτελούν την ομάδα αστέρων γνωστή ως το «Δρεπάνι». Οι αστέρες αυτοί αναπαριστούν το κεφάλι και τη χαίτη του λέοντα.

 

Η τριάδα του Λέοντα (γνωστή και ως τρίο του Λέοντα, ομάδα Μ66 και Arp 317) είναι μία ομάδα γαλαξιών σε απόσταση περίπου 35 εκατομμυρίων έτη φωτός στον αστερισμό του Λέοντα. Αποτελείται από τους σπειροειδείς γαλαξίες Μεσιέ 66, Μεσιέ 65 και NGC 3628.
 Ομάδα αστέρων που παλιότερα αναπαριστούσε τη φούντα της ουράς του λέοντα μεταμορφώθηκε το 240 π.Χ. σε αυτοτελή αστερισμό χάρη στον Πτολεμαίο. Σ' αυτό τον αστερισμό δόθηκε η ονομασία Κόμη Βερενίκης.

Ο αστέρας Wolf 359, ένας από τους πλησιέστερους αστέρες προς το Ηλιακό μας Σύστημα (σε απόσταση 7,7 ετών φωτός), βρίσκεται στον Λέοντα. Ένας από τους μικρότερους εξωηλιακούς πλανήτες που έχουν ποτέ εντοπιστεί περιστρέφεται γύρω από τον Gliese 436, αμυδρό αστέρα στον Λέοντα, σε απόσταση περίπου 33 ετών φωτός από τον Ήλιο.


Ο Λέων περιλαμβάνει πολλούς λαμπρούς γαλαξίες, εκ των οποίων οι δίδυμοι (Σπειροειδής Γαλαξίας Μ65, Σπειροειδής Γαλαξίας Μ66) και (Σπειροειδής Γαλαξίας Μ95, Σπειροειδής Γαλαξίας Μ96) είναι οι πιο διάσημοι.


Οι αρχαίοι Έλληνες αστρονόμοι τον ονόμαζαν Λέοντα και συσχέτιζαν με αυτόν τον μύθο του Λέοντος της Νεμέας, τον πρώτο άθλο του Ηρακλέους. Οι αρχαίοι Ινδοί αστρονόμοι τον ονόμαζαν Asleha και Sinha, ενώ οι Ταμίλ Simham αλλά αργότερα, επηρεασμένοι από την Ελλάδα και τη Ρώμη, τον ονόμαζαν Leya ή Leyaya, από τη λέξη Leo, που ήταν η κοινή του λατινική ονομασία εκ του ελληνικού Λέων.

Γαλαξίες Λεόντων

Οι Πέρσες τον ονόμαζαν Ser ή Shir, οι Τούρκοι Artan, οι Σύριοι Aryo, οι Εβραίοι Arye και οι Βαβυλώνιοι Aru - όλες οι ονομασίες αυτές σημαίνουν λέοντας.

Στον αστερισμό του Λέοντα εντοπίστηκε ένας νέος γαλαξίας 



Στα γραπτά του Οβίδιου η ονομασία εμφανίζεται ως Herculeus Leo και Violentus Leo. Bacchi Sidus (Αστέρας του Βάκχου) ήταν ένας από τους άλλους τίτλους του, καθώς ο θεός πάντα ταυτιζόταν με το ζώο αυτό. Η μορφή του είναι αυτή που συχνά αποκτούσε ο θεός αυτός στις πολυάριθμες μεταμορφώσεις του, ενώ το δέρμα του λέοντα αποτελούσε συχνά το ένδυμα του. Ο Μανίλιος όμως αποκαλούσε τον αστερισμό Jovis et Junonis Sidus (Αστέρας του Διός και της Ήρας), θαρρείς και ήταν υπό την προστασία αυτών των θεοτήτων, λογαριάζοντας μάλλον το βασιλικό χαρακτήρα του, κυρίως αυτόν του λαμπρότερου αστέρα του (του Βασιλίσκου).

 Η καρδιά του Λέοντα, βασιλίσκος

Βροχή Λεοντιδών

Τρίτη 22 Ιουλίου 2014

Ο Θρίαμβος του Αχιλλέα


Ο Θρίαμβος του Αχιλλέα

Αχιλλεύς Έκτωρ στον γύρο του Ιλίου

Franz Matsch 1892
ΑΧΙΛΛΕΙΟΝ
 Είναι μια μεγαλειώδης παράσταση (ελαιοφραφία) ζωγραφισμένη πάνω σε μουσαμά από τον Αυστριακό καλλιτέχνη Franz Matsch το 1892. Καλύπτει όλο τον τοίχο στο τέλος της σκάλας και φαίνεται καλύτερα από τη μεγάλη mδερένια πόρτα που βγάζει στο περιστύλιο και στους κήπους του Αχιλλείου. Κατά την Ιλιάδα, που κεντρικό της θέμα έχει την οργή του Αχιλλέα εναντίον του Αγαμέμνονα διότι του έκλεψε την Βρυσηίδα οι Αχαιοί συνάντησαν πολλά προβλήματα όταν ο γενναιότερος από τους βασιλείς αποφάσισε να απόσχει από τις μάχες. Γι'αυτόν το λόγο ο επιστήθιος φίλος του Πάτροκλος του ζήτησε την πανοπλία και το άρμα του για να εκφοβίσει μ'αυτήν τους Τρώες που νικούσαν τότε τους Έλληνες. Ο Αχιλλέας δεν αρνήθηκε αλλά του έθεσε τον όρο να κυνηγήσει μόνον τους εχθρούς μέχρι τα πλοία. Ο Πάτροκλος όμως ενθουσιασμένος από τα αποτελέσματα παρασύρθηκε σε μάχη όπου τον σκότωσε ο 'Εκτορας ο αρχιστράτηγος των Τρώων, γιός του Πριάμου, του πήρε την πανοπλία και σκότωσε τον αμαξηλάτη του Εύμορφο. 'Ομως τα άλογα του γύρισαν πίσω μόνα τους. Τότε ο Διομήδης έπεισε τον Αχιλλέα να ξαναβγεί στη μάχη. Η μητέρα του η Θέτιδα παρήγγειλε άλλη πανοπλία στον 'Ηφαιστο και με αυτή ο Αχιλλέας έσπειρε τον τρόμο στους Τ ρώες που κλείστηκαν μέσα στα τείχη τους. Ο 'Εκτορας όμως έπρεπε να μείνει και να πολεμίσει για την ζωή του. Αυτόν άλλωστε ήθελε ο Αχιλλέας. Στη μονομαχία που ακολούθησε ο Αχιλλέας τον σκότωσε παίρνοντας εκδίκηση για το θάνατο του φίλου του και εν συνεχεία τον έδεσε κάτω από το άρμα του, σέρνοντάς τον τρεις φορες γύρω από τα τείχη της Τροίας. Καθώς θριαμβεύει κρατά το ακόντιο, την Ιωνική του ασπίδα καθώς και την περικεφαλαία του, που ξαναπήρε από τον 'Εκτορα. Ο γενναίος αμαξηλάτης Εύμηλος παρασύρει τα αθάνατα άλογα του Αχιλλέα Ξάνθο (σύμφωνα με τον 'Ομηρο του είχε δώσει η .Ηρα ανθρώπινη φωνή) και Βαλίο σε μια ξέφρενη κούρσα μπροστά στις Σκαιές πύλες της Τροίας. Πίσω τους ακολουθούν οι πολεμιστές του Μυρμιδόνες με προεξέχοντα τον αρχηγό τους Μενέσθιο.Το επικό αυτό έργο αποτελεί το επίκεντρο του ενδιαφέροντος στο Ανάκτορο, τόσο για την αξία του, όσο και για την φημολογία, που το ακολουθεί. Σύμφωνα με αυτή, ο ζωγράφος αυτοκτόνησε, γιατί δεν πέτυχε να δώσει κίνηση στον τροχό του άρματος του Αχιλλέα, που παραμένει στάσιμος.



Η παράσταση κατά την γνώμη μας δείχνει από μόνη της, πόσο έχει μελετήσει τον 'Ομηρο ο καλλιτέχνης προσθέτοντας στην ζωγραφική του τέχνη τις γνώσεις, που ο ίδιος είχε αποκομίσει, Ο στάσιμος τροχός στο άρμα του Αχιλλέα δείχνει ότι ο πίνακας έχει ζωγραφιστεί με βάση τις Ρωμαϊκές αρματοδρομίες. Συνεπώς, αν και οπτικώς φαίνεται λάθος, εν τούτοις ήταν ο μόνος τρόπος ώστε να απεικονιστεί η χρονολογική τοποθέτηση του περιστατικού , όπως το περιγράφει ο αιώνιος ποιητής, Το άφθαρτο σώμα του 'Εκτορα το οποίο έχει μείνει ανέπαφο παρ' όλο που σέρνεται κάτω από το άρμα του Αχιλλέα έχει κι αυτό την εξήγησή του. Σύμφωνα με την Ιλιάδα, τον νεκρό 'Εκτορα τρύπησαν με τα ακόντιά τους ως είθιστο όλοι οι Αχαιοί πολεμιστές. 'Ομως ο θεός Απόλλωνας που προστάτευε τους Τρώες τον λυπήθηκε και κρατούσε το σώμα του ανέπαφο μέχρι την ταφή του, Το σώμα του Αχιλλέα δεν παρουσιάζεται μυώδες και το πρόσωπό του είναι αγγελικό αν και ο ήρωας παίρνει εκδίκηση για τον θάνατο του φίλου του, στην σορό του οποίου έχει εναποθέσει τα πλούσια ξανθιά μαλλιά του που έχει κόψει, Επιθυμία της Ελισάβετ ήταν να τονιστεί η αγγελική. σχεδόν κοριτσίστικη ομορφιά του τρομερού αυτού πολεμιστή, έτσι όπως αυτή τον αγαπούσε. Αυτή η αντίθεση είναι όλο το μεγαλείο του πίνακα, όπως και η οφθαλμαπάτη που συμβαίνει με το πρώτο λευκό άλογο, το οποίο ακολουθεί το άρμα, Ο καλλιτέχνης έχει ζωγραφίσει την σκιά στο λαιμό του κατά τέτοιο τρόπο, ώστε το κεφάλι του αλόγου να φαίνεται ότι γυρίζει καθώς μετακινείται ο επισκέπτης. Τέλος ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει στον αγκυλωτό σταυρό. ο οποίος κάνει την εμφάνισή του στις Σκαιές(Δαρδάνειες πύλες) της Τροίας. Αρχαίο ιερογλυφικό σύμβολο που βρέθηκε στο Νεπάλ, έγινε αργότερα σύμβολο του Ρα (θεού του 'Ηλιου) στην Μεσοποταμία. Αφού διαδόθηκε από τους Φοίνικες, απετέλεσε το έμβλημα στο 'Ηλιο (Τροία). Τελευταία του εμφάνιση γίνεται στην Ναζιστική σημαία, όταν ο Αδόλφος Χίτλερ το περιέκλεισε λοξό σε κόκκινο κύκλο για να συμβολίζει την δύναμη του Γ’ Ράιχ.
Ο Αχιλλέας Νικών

Κυριακή 20 Ιουλίου 2014

Τόξο Φιλοκτήτη

«Φιλοκτήτης», έργο του Ζαν-Ζερμέν Ντρουέ, Μουσείο Καλών Τεχνών, Σάρτρ (1786-1788).

ΦΙΛΟΚΤΗΤΗΣ, ο φίλος των πνευματικών κατακτήσεων δεινός τοξότης, θεραπευμένος από τον Μαχάωνα παίρνει μέρος στην εκστρατεία των υλικών αγαθών και επιστροφών και τραυματίζει θανάσιμα τον ΠΑΡΗ , αυτόν που τα έχει πάρει και κλέψει όλα.

Ο Φιλοκτήτης είναι τραγωδία του Σοφοκλή που αποτελείται από 1.471 στίχους, με κεντρικό πρόσωπο τον ομώνυμο ομηρικό ήρωα. Το έργο πραγματεύεται το θέμα της σύγκρουσης του συναισθήματος του πατριωτισμού με τον ανθρωπισμό. Παρουσιάστηκε στα Διονύσια το 409 π.Χ. και κέρδισε το πρώτο βραβείο.
Τόσο ο προγενέστερος Αισχύλος όσο και ο μεταγενέστερος Ευριπίδης έχουν δώσει τη δική τους εκδοχή αλλά δε διασώζονται τα έργα τους.
Γενικά στο Φιλοκτήτη το σχήμα Ύβρη -Άτη[1] υπάρχει πιο αθέατο από όσο στα άλλα έργα του Σοφοκλή. Δεν αντιτίθενται θεοί και άνθρωποι, αλλά άνθρωποι και άνθρωποι. Κυρίως αντιτίθενται δύο ηθικές· η ηθική του δόλου με την ηθική της ευθύτητας. Ο Οδυσσέας λέει στον Νεοπτόλεμο που πρεσβεύει, ότι από τη φύση του τίποτε δεν κάνει με πονηριές, ούτε αυτός ούτε αυτός που τον γέννησε (o Αχιλλέας) : «μια μέρα αχρείος τώρα και Νίκη και έπειτα σ΄όλη σου τή ζωή δόξα καί Έντιμος». [2] Και στη συνέχεια : «Τοιούτος ειμ´ εγώ· όποιον χρειάζονται οι καιροί κι όπου διαγωνίζονται ενάρετοι και δίκαιοι δεν θα έβρισκες κανένα από με πιο ευσεβή. Έτσι έχω γεννηθεί, τη νίκη πάντοτε να θέλω, μ΄εξαίρεση εσένα
Ο Φιλοκτήτης εκστρατεύει μαζί με τους υπόλοιπους Έλληνες εναντίον των Τρώων, επικεφαλής επτά πλοίων με Θεσσαλούς πολεμιστές. Στη Λήμνο, όπου κάνουν στάση, ο Φιλοκτήτης πλησιάζει πολύ κοντά σε ένα ναό της Αθηνάς και μια ύδρα, δηλητηριώδες ερπετό, τον δαγκώνει στο πόδι. Η πληγή του δε θεραπευόταν και ο ίδιος υπέφερε φοβίζοντας το στρατό, οπότε με προτροπή του Οδυσσέα και των Ατρειδών τον εγκαταλείπουν στο νησί. Εκεί, παραμένει δέκα χρόνια, καθ' όλη σχεδόν τη διάρκεια του Τρωικού Πολέμου που δεν έχει λήξει ακόμα. Ωστόσο, βγαίνει χρησμός ότι οι Αχαιοί δε θα κυριεύσουν το Ίλιον, αν δε βοηθήσει το ανίκητο τόξο του Ηρακλή, ο οποίος πεθαίνοντας το είχε χαρίσει στο Φιλοκτήτη, που ήταν ο μόνος που τον λύτρωσε στην πυρά που είχε ριφθεί, επειδή δεν μπορούσε να απαλλαγεί από το δηλητηριώδη χιτώνα που κατέτρωγε την σάρκα του.[4] Στέλνονται, λοιπόν, ο Οδυσσέας και ο Νεοπτόλεμος, ώστε να αποσπάσουν, ακόμα και με δόλο, το τόξο και τα βέλη του Ηρακλή. Ο Φιλοκτήτης όμως αρνείται να τα δώσει, μη θέλοντας να συμφιλιωθεί με τους ανθρώπους που του είχαν δείξει σκληρότητα και τον είχαν εγκαταλείψει πριν δέκα χρόνια.
Ο Οδυσσέας προσπαθεί να πείσει το Νεοπτόλεμο να ξεγελάσει το Φιλοκτήτη και να του πει πως κι αυτός εξαπατήθηκε από τον Οδυσσέα, που κατακράτησε τα όπλα του πατέρα του, Αχιλλέα, και γι ΄αυτό θύμωσε και έφυγε από την Τροία για να γυρίσει στη Σκύρο. Ο Νεοπτόλεμος αρνείται στην αρχή να μετάσχει στην απάτη, αλλά πείθεται, όταν του μιλά για τη δόξα που θα αποκτήσει όταν θα εκπορθήσει την Τροία με τα βέλη του Φιλοκτήτη. Ο Νεοπτόλεμος, αφού ξεγελά το Φιλοκτήτη, πάει να το μετανιώσει την τελευταία στιγμή και αρχίζει να το συζητά μαζί του. Εμφανίζεται όμως ο Οδυσσέας και γίνεται έντονη συζήτηση μεταξύ του και του Νεοπτόλεμου. Τελικά, ο Νεοπτόλεμος ακούει τη συνείδησή του και επιστρέφει το τόξο και τα βέλη στο Φιλοκτήτη, και ο Οδυσσέας φεύγει θυμωμένος. Ως από μηχανής θεός εμφανίζεται τότε ο Ηρακλής, ο οποίος πείθει το Φιλοκτήτη να πάει στην Τροία και να φέρει τη νίκη στους Αχαιούς. Ο Φιλοκτήτης πηγαίνει στην Τροία σκοτώνει με τα βέλη του τον Πάρι και είναι μέρος της ομάδας που κρύβεται μέσα στον Δούρειο Ίππο στην τελική επίθεση κατά της Τροίας.ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ
Ο Φιλοκτήτης. Απόσπασμα από τοιχογραφία του Φίκου

Ο Φιλοκτήτης στην ελληνική μυθολογία ήταν γιος του βοσκού Ποίαντα και της Μεθώνης, που έτυχε να περνά από την Οίτη όταν ο Ηρακλής ζητούσε από το γιο του Ύλλο να ανάψει την πυρά για να τον κάψει, αλλά εκείνος δίσταζε. Από τους παρευρισκόμενους μόνο ο Φιλοκτήτης πήρε την πρωτοβουλία κι έτσι ο ήρωας του χάρισε το τόξο του και τα δηλητηριασμένα βέλη του για να τον ευχαριστήσει. Ο Φιλοκτήτης συμμετείχε στον Τρωικό Πόλεμο και μάλιστα τραυμάτισε θανάσιμα τον Πάρη, αδερφό του Έκτορα και παιδί του Πριάμου.

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΦΙΛΟΚΤΗΤΗΣ;