Ιστορίες Αλόγων

Από μυκηναϊκό πλοίο ο Δούρειος Ιππος

Μέσα σε μία νύχτα οι Αχαιοί ξέστησαν τις σκηνές, έκαψαν το στρατόπεδό τους και έφυγαν με τα πλοία τους. Ενα πλοίο, όμως, έμεινε πίσω.

Οι αρχαίες πηγές το αναφέρουν, αλλά με άλλο όνομα. Ηταν ο Δούρειος Ιππος, το ξύλινο ομοίωμα αλόγου που, γεμάτο πολεμιστές κρυμμένους στο εσωτερικό του, αφέθηκε στην παραλία, δήθεν αφιέρωμα στη θεά Αθηνά.

Ο καθηγητής του Τμήματος Μηχανολόγων και Αεροναυπηγών του Πανεπιστημίου Πατρών Θωμάς Γ. Χόνδρος θα καταδείξει σε σχετική ομιλία του πώς ο Δούρειος Ιππος δεν μπορεί παρά να είχε κατασκευαστεί από ένα πλοίο του μυκηναϊκού στόλου, αφού, σύμφωνα με τις αρχαίες πηγές, έγινε μέσα σε τρεις μέρες. Η διάλεξή του θα δοθεί τη Δευτέρα 30 Μαρτίου, ώρα 6.30 μ.μ. στον Σύλλογο των Αθηναίων, Κέκροπος 10 στην Πλάκα. Ο τίτλος της είναι «Η ανακατασκευή του Δούρειου Ιππου».

Η εκδήλωση εντάσσεται στη σειρά διαλέξεων που διοργανώνει η Εταιρεία Μελέτη της Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας (ΕΜΑΕΤ) σε συνεργασία με το Ιδρυμα Βούρου - Ευταξία και η είσοδος είναι ελεύθερη για το κοινό.

Ο κ. Χόνδρος αξιοποίησε αναφορές στην Ιλιάδα, παραστάσεις από αρχαία αγγεία καθώς και ευρήματα ανασκαφών διερευνώντας κατά πόσο ήταν εφικτή η κατασκευή του με τα μέσα της εποχής, καθώς και με τις γνώσεις των αρχαίων από πολιορκητικές μηχανές, ναυπηγική, ξυλουργική κ.ά. Υπολόγισε τα φορτία, την επιλογή των δομικών στοιχείων του Δούρειου Ιππου και την απαιτούμενη ελκτική ισχύ για τη μεταφορά του από την αμμώδη παραλία μέχρι έξω από τα τείχη της Τροίας και κατόπιν μέσα στην πόλη.

Σύμφωνα με εργασία που έχει εκπονήσει υπό την επίβλεψη του κ. Χόνδρου ο Θεόδωρος Μάλμεν, «η πληροφορία για την ολοκλήρωση της κατασκευής εντός τριών ημερών οδήγησε στην ιδέα της χρήσης ενός ομηρικού πλοίου. Το πλοίο κόπηκε στη μέση και τα δύο μισά εφαρμόστηκαν άνω-κάτω δημιουργώντας τον χώρο ενδιαιτήσεως των στρατιωτών. Κατασκευαστικά στοιχεία του Ιππου, πόδια, στραβόξυλα και καλλιτεχνικές βελτιώσεις της επιφανειακής κάλυψης θα αναζητηθούν στα αποθέματα του ναυπηγείου».

«Επίτευγμα»
Η ανακατασκευή του είναι δυνατή, «με βάση τα αρχαιολογικά ευρήματα, τις αρχαιολογικές αναφορές, τα ανθρωπομετρικά πρότυπα, τις ανάγκες ενδιαιτήσεως εντός του ίππου και τις αισθητικές απαιτήσεις της εποχής, την ασφάλεια και τις επιδόσεις.» Επρόκειτο, πάντως, για ένα επίτευγμα της μηχανικής, καθώς και για ένα ενδιαφέρον δείγμα πρωτόγονης δραστηριότητας σχεδιασμού.

Ο δεκαετής Τρωικός πόλεμος έληξε, σύμφωνα με τον μύθο, με ένα ιδιαίτερο τέχνασμα. Ο Οδυσσέας επινόησε την κατασκευή ενός μεγάλου σε μέγεθος ομοιώματος ξύλινου κούφιου αλόγου, του Δούρειου Ιππου. Το άλογο ήταν ζώο ιερό για τους Τρώες και πιστευόταν ότι θα το μετακινούσαν, ως φυλακτό, στο εσωτερικό της πόλης τους. Το κατασκεύασε ο μηχανικός Επειός, με την καθοδήγηση της Αθηνάς και στο εξωτερικό του έφερε την επιγραφή: «Αφιερωμένο στην Αθηνά από τους Ελληνες, για την επιστροφή τους στην πατρίδα» (Της εις οίκον ανακομιδής Ελληνες Αθηνά χαριστήριον).

Στον Δούρειο Ιππο εισχώρησε ομάδα Αχαιών με επικεφαλής τον Οδυσσέα (ο αριθμός ποικίλλει, ξεκινά από 12 φτάνοντας τις 3.000), ενώ ο υπόλοιπος στρατός έκαψε το στρατόπεδο προκειμένου να πιστέψουν οι Τρώες ότι η αποχώρησή τους είναι οριστική και έπλευσαν για την Τένεδο.

Το επόμενο πρωί ο Δούρειος Ιππος μεταφέρθηκε στην πόλη, ύστερα από γκρέμισμα τμήματος της κεντρικής πύλης ώστε να χωρέσει. Αμέσως μετά ξεχύθηκαν στους δρόμους της πόλης για να γιορτάσουν την επιτυχή έκβαση του πολέμου.

Κατά τα μεσάνυχτα ο Σίνων Αχαιός κατάσκοπος έκανε σήμα στον αχαϊκό στόλο, την ίδια στιγμή οι στρατιώτες που βρίσκονταν στον Δούρειο Ιππο βγήκαν και σκότωσαν τους φύλακες. Η συνέχεια είναι γνωστή.

ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΚΩΤΤΗ

Από πλοίο, ΣΚΕΨΗ ΝΗΑ Αχαιών, ο Δούρειος Ίππος, σε άλογες πόλεις  με  άλογα ΟΝΤΑ που μέσα τους, έχουν κλειστεί σε ΤΕΙΧΗ  ΨΗΛΑ, έχει κατασκευαστεί.

Ιστορίες νομισμάτων

Η λέξη δραχμή προέρχεται από το ρήμα δράττω, που σημαίνει αρπάζω (> δράττομαι = πιάνω σφικτά). Στην αρχαιότητα, μία δραχμή ήταν ίση προς έξι οβολούς, νόμισμα το οποίο στην παλαιότερη μορφή του είχε σχήμα σιδερένιας ράβδου. Το πάχος του ήταν τόσο, ώστε η χούφτα ενός ανδρικού χεριού να μπορεί να πιάσει έξι από αυτούς. Έτσι εκ του δράττω (όσους οβολούς μπορούσε να αδράξει η παλάμη) προκύπτει η λέξη δραχμή.

Σύντομη αναδρομή στην ιστορία του νομίσματος και της αρχαίας οικονομίας

Της Ελένης Παπαευθυμίου*

Το νόμισμα επινοήθηκε στα τέλη του 7ου αι. π.Χ. στις νοτιοανατολικές ακτές της Μικράς Ασίας και χρησιμοποιήθηκε από τον ελληνικό κόσμο, ο οποίος και διέδωσε τη χρήση του ως νέα κινητήρια δύναμη της οικονομίας. Με την εμφάνιση του νομίσματος πήραν νέα ώθηση οι βασικοί τομείς της κάθε οικονομίας, δηλαδή η αγροτική και βιοτεχνική παραγωγή καθώς και το εμπόριο. Η επινόησή του ήταν το αποτέλεσμα μιας αργής εξέλιξης του αντιπραγματισμού.

Η προκερματική περίοδος

            Ο άνθρωπος από την εμφάνισή του είχε ως πρώτο μέλημα την εξεύρεση των απαραίτητων αγαθών για την επιβίωσή του. Οι πρώτες κοινωνίες στηρίζονταν στην αυτονομία της παραγωγής και της κατανάλωσης των προϊόντων. Με την εξέλιξη της κοινωνίας ο άνθρωπος κατάλαβε ότι ο καταμερισμός της εργασίας του απέφερε μεγαλύτερη αποδοτικότητα με αποτέλεσμα περίσσευμα αγαθών, τα οποία μπορούσε να ανταλλάξει με άλλα που του έλειπαν. Έτσι γεννηθηκε το εμπόριο, όπου οι πρώτες συναλλαγές πραγματοποιούνταν με ανταλλαγή προϊόντων. Αυτή η διαδικασία ονομάστηκε από τους σύγχρονους μελετητές αντιπραγματισμός. Η αξία των προϊόντων καθοριζόταν από την σπανιότητά τους και τη χρησιμότητά τους, όπως ήδη αναφέρει ο Ξενοφών, 430-354 π.Χ. (Πόροι 4, Οικονομικός Ι, 10). Πολλοί λαοί χρησιμοποίησαν ως μέτρο αξίας τα βόδια. Η συνήθεια της απαρίθμησης των βοσκημάτων σε κεφαλές παρήγαγε τη λέξη κεφάλαιο και ο πλούσιος άνθρωπος ονομάζεται από τον Όμηρο «πολυβούτης» (Ιλιάς Ι, 154, 296). Ο αντιπραγματισμός όμως είχε μειονεκτήματα διότι πολλά προϊόντα αλλοιώνονται με το χρόνο, η παραγωγή των αγαθών, η οποία έχει διακυμάνσεις λόγω των καιρικών συνθηκών, δε συμπίπτει πάντα χρονικά με τις ανάγκες ανταλλαγής των προϊόντων. Ακόμα, οι έμποροι πρέπει να είναι κάτοχοι χρήσιμων αγαθών για την ανταλλαγή, ενώ το εμπόρευμα τους πρέπει να είναι ισάξιο με το ανταλλάξιμο προϊόν και κυρίως πρέπει όλοι οι συναλασσόμενοι να αποδέχονται ένα κοινό μέτρο προσδιορισμού της αξίας των αναταλασσόμενων προϊόντων.

            Ήδη από το τέλος της 3^ης χιλιετίας π. Χ. οι κάτοικοι της Μεσοποταμίας, και στη συνέχεια και άλλοι λαοί της Ανατολικής Μεσογείου, χρησιμοποίησαν ζυγισμένα μέταλλα ως μέσο ανταλλαγής και πληρωμής αντί για ζώα, δέρματα ζώων, κοχύλια ή ζυγισμένα σιτηρά που αντάλασσαν πριν. Τα μέταλλα υπερίσχυσαν και υιοθετήθηκαν για τις συναλλαγές: αναλλοίωτα, με τη δυνατότητα να μπορούν να υποδιαιρεθούν χωρίς να μεταβάλλεται η δομή τους, μπορούσαν εύκολα να μεταφερθούν λόγω μικρού όγκου και να αποθησαυρισθούν χωρίς καμία δαπάνη συντήρησης και διατήρησης. Το μέταλλο χυτευόταν σε ράβδους ή πλίνθους, ενώ συχνά του έδιναν και τη μορφή σύρματος. Επειδή όμως η ακριβής ονομαστική αξία του μετάλλου δεν ήταν επίσημα εγγυημένη από κάποιον, η αξία του υπολογιζόταν με ζύγισμα σε κάθε πληρωμή. Έτσι εξαπλώθηκε η χρήση του ζυγού στην Αίγυπτο και τη Μεσοποταμία χάριν στη συνεχή ανάγκη ζυγίσεων.

            Αυτά τα ζυγισμένα μεταλλικά τεμάχια, ήταν οι πρόδρομοι του νομίσματος. Οι συναλλαγές πραγματοποιούντο χάριν σε αυτό το εύχρηστο μέσον συναλλαγής. Κάθε προϊόν είχε μια εγγενή αξία που αντιστοιχούσε σε ένα συγκεκριμένο βάρος μετάλλου. Ο Όμηρος μας αναφέρει ότι τα χάλκινα όπλα του Διομήδη άξιζαν εννέα βόδια και τα χρυσά του Γλαύκου εκατό (Ιλιάς Ζ, 236). Στη Μεσοποταμία πληρωμές με μέταλλο πιστοποιούνται από τα ανασκαφικά δεδομένα, έχουν βρεθεί «θησαυροί» μεταλλικών σκευών ή κομμάτια ράβδων μετάλλων, και από πληθώρα επιγραφών. Ο «Κώδικας» του βαβυλώνιου βασιλιά Χαμουραμπί, 1792-1750 π.Χ., δηλαδή οι νόμοι που γράφηκαν σε σφηνοειδή γραφή, ορίζει μεταξύ άλλων επιτόκιο σε δάνειο αργύρου 20%, σημειώνοντας ότι εάν ο οφειλέτης δεν θα έχει αρκετό άργυρο θα μπορεί να εξοφλήσει το χρέος του με σιτηρά. Μία επιγραφή της Ουρ, του 2040 π. Χ. μας πληροφορεί ότι κάθε βόδι στοίχιζε 7 σέκελ. Το σέκελ, που ισοδυναμούσε εμ το 1/6 της μνας, ήταν η μονάδα βάρους του μετάλλου, ανεξαρτήτως του σχήματος του στη Μεσοποταμία, Αίγυπτο, καθώς και στους Χαλδαίους, Φοίνικες, και Εβραίους. Η ίδια λέξη χρησιμοποιήθηκε αργότερα για τα νομισματικά βάρη. Τοιουτοτρόπως, τα νομίσματα που έκοβε η πόλη της Σιδώνος στη Φοινίκη, μέχρι την κατάκτηση του Μεγάλου Αλεξάνδρου, ήταν σέκελ. Μετέτρεπαν λοιπόν την αξία ενός προϊόντος σε βάρος μετάλλου. Προφανώς η αξία εκυμαίνετο από τη μία περιοχή στην άλλη και από χρόνο σε χρόνο, ανάλογα με την προσφορά και τη ζήτηση των προϊόντων.

            Τα μέταλλα όμως, όπως κάθε φυσικός πλούτος, δεν υπάρχουν παντού. Η χρησιμοποίηση διαφορετικών μετάλλων αντανακλά τα κοιτάσσματα των διαφόρων περιοχών. Στη Μεσοποταμία και την Ανατολή χρησιμοποιήθηκε κατά κόρον ο χρυσός και ο άργυρος σαν μέσο συναλλαγής, ενώ στην Κύπρο, Ιταλία και Σικελία ο χαλκός. Στον αρχαίο κόσμο τα ορυχεία χρυσού, αργύρου και χαλκού τα εκμεταλλεύονταν σε διάφορες εποχές περιοχές όπως η Αίγυπτος, Μεσσποταμία, Κύπρος, Χαλκίδα στην Εύβοια, Λαύριο στην Αττική, Χαλκιδική Μακεδονίας, Θράκη, ορισμένες νήσοι του Αιγαίου, η Θεσσαλία, Ετρουρία, Καμπανία και Ισπανία. Οι περιοχές που στερούνταν μετάλλων έπρεπε να τα εισάγουν ή να τα αποκτήσουν από λεηλασίες ή να τα εισπράξουν από φόρους υποτέλειας. Κατά τη 2^ηχιλιετία και κυρίως κατά την 1^η, άρχισαν να δίνουν στα ζυγισμένα μέταλλα διάφορα σχήματα εύκολα στη μεταφορά: ράβδων, δακτυλίων, διακοσμητικών αντικειμένων, εργαλείων, όπλων. Ορισμένοι λαοί, όπως οι Έλληνες χύτευαν τα μέταλλα σε συγκεκριμένο βάρος δίνοντας τους σχήμα μη χρηστικό, όπως τα χάλκινα τάλαντα της Μυκηναϊκής περιόδου (15^ος έως 12^ος αι. π. Χ.) που είχαν το σχήμα δοράς βοδιού, πράγμα που θύμιζε τα κοπάδια, έκφραση πλούτου. Απόδειξη των εμπορικών συναλλαγών της περιόδου με άλλους λαούς είναι τα τάλαντα και οι υποδιαιρέσεις τους που ανακαλύφθηκαν εκτός Μυκηνών σε διάφορα σημεία της Μεσογείου, στα ανοικτά των ακτών της Κύπρου, στις Νότιες ακτές της Μικράς Ασίας, στην Κρήτη, την Κύμη κλπ. Από τον 12^ο έως τον 7^ο αι. π. Χ., τρίποδες, λέβητες και πελέκεις χρησιμοποιήθηκαν επίσης καθώς και σιδερένιες ή χάλκινοι ράβδοι (σούβλες), κυρίως στην Πελοπόννησο, οι οβελοί, εξ ου και η λέξη οβολός, που είναι υποδιαίρεση της δραχμής, μιας και στο χέρι μπορεί κανείς να αδράξει, κρατήσει, έξι οβελούς, απ’ όπου επίσης και η λέξη δραχμή. Γι’ αυτήν την ετυμολογία της δραχμής μας πληροφορεί ο Πλούταρχος (Βίος Λυσσάνδρου 17). Ο Όμηρος πάντα στην Ιλιάδα (Ψ, 851) μας πληροφορεί ότι ο Αχιλλέας οργάνωσε προς τιμήν του νεκρού Πατρόκλου αγώνες όπου προσέφερε δύο έπαθλα, δέκα δίστομους πελέκεις και δέκα ημιπελέκεια (μονόστομους πελέκεις). Αυτά τα αντικείμενα που ανακαλύφθηκαν σε διάφορα σημεία του ελληνικού κόσμου σε ιερά και προέρχονται δίχως άλλο από δωρεές, είναι οι πρόδρομοι του νομίσματος και για το λόγο αυτό αποκαλούνται χρηστικά αντικείμενα-νομίσματα. Απόροια της ανάμνησης των προκερματικών αξιών, που είχαν ένα συγκεκριμένο σχήμα, έδωσε αναμφίβολα τα χυτά νομίσματα που κυκλοφόρησαν στις αποικίες της Μαύρης Θάλασσας. Στην Απολλωνία και Ίστρια κόπηκαν νομίσματα-βέλη ήδη από τα μέσα του 6^ου αι. π. Χ. και μέχρι τα τέλη του 5^ου αι. π. Χ. Η ανακάλυψη τους σε διάφορες αποικίες της Μαύρης Θάλασσας, όπως η Ολβία, Μεσημβρία, Οδησσός και Τόμις συνηγορεί στο ότι η κυκλοφορία και η αποδοχή τους ήταν εκτεταμένες. Στην Ολβία κυκλοφορούσαν μέχρι τον 4^ο αι. π. Χ. χυτά νομίσματα σε σχήμα δελφινιού. Θεωρείται βέβαιο ότι αυτά τα δελφίνια χρησιμοποιούνταν ως νομίσματα διότι ανακαλύφθηκαν σε θησαυρούς καθώς και σε τάφους όπου ο νεκρός κρατούσε ένα δελφίνι στο χέρι ή το είχε στο στόμα εν είδει οβολού για τον Χάροντα, όπως ήταν συνήθεια σε ορισμένες ελληνικές περιοχές.

            Είναι σαφές ότι πολύ μικρό ποσοστό του πληθυσμού ήταν κάτοχοι μετάλλου, ήταν σε θέση να το διαχειριστεί και είχε πρόσβαση σε αγοραπωλησίες τέτοιου είδους διότι σε αυτές τις κοινωνίες κυριαρχούσε η αναδιανομή και όχι η ιδιωτική πρωτοβουλία. Στην Αίγυπτο και τη Μεσοποταμία η διάθεση των προϊόντνω δε γινόταν μέσω της «αγοράς» δηλαδή του εμπορίου. Τα αγαθά, αγροτικά και κτηνοτροφικά, συλλέγονταν από τις κρατικές αρχές – το φαραώ, το βασιλέα, το ανάκτορο, το ιερό ή τους ναούς – αναδιανέμονταν στο λαό και το πλεόνασμα το εμπορευόταν η κάθε εξουσία. Στη Μεσοποταμία τα αρχαιολογικά ευρήματα πιστοποιούν ότι φυλάσσονταν στους ναούς τα αρχεία πληρωμών και δανείων καθώς και τα σταθμά. Η οικονομία δηλαδή αυτών των κοινωνιών χαρακτηρίζεται από την κυριαρχία μιας κεντρικής εξουσίας, η οποία αναδιανέμει τα προϊόντα ανάλογα με το επάγγελμα και την κοινωνική θέση οτυ κάθε ατόμου.

Έργα και Λόγια του Αλεξάνδρου

ὁ Ἀλέξανδρος κατὰ τὸν Πλούταρχον:

Οὐ γὰρ ἡδονὴν ζηλῶν οὐδὲ πλοῦτον, ἀλλ'ἀρετὴν καὶ δόξαν, ἐνόμιζεν, ὄσω πλείονα λήψεται παρὰ τοῦ πατρός, ἐλάττονα κατορθώσειν δι' αὐτοῦ[…] ἐβούλετο μὴ χρήματα μηδὲ τρυφᾶς καὶ ἀπολαύσεις, ἀλλ' ἀγώνας καὶ πολέμους καὶ φιλοτιμίας ἔχουσαν ἀρχὴν παραλαβῆς. {5-5 κ.ἒ}

ο Φίλιππος εἶπε στὸν Ἀλέξανδρο, ὅταν δάμασε τὸν Βουκέφαλο :

"Ὢ παῖ, φάναι, ζήτει σεαυτῶ βασιλείαν ἴσην. Μακεδονία γὰρ σ' οὐ χωρεῖ." {6-8}

ο Ἀλέξανδρος θαύμαζε καὶ ἀγαποῦσε τὸν δάσκαλό του Ἀριστοτέλη :

Ἀριστοτέλην δὲ θαυμάζων ἐν ἀρχῇ καὶ ἀγαπῶν οὒχ ἧττον, ὡς αὐτὸς ἔλεγε, τοῦ πατρός, ὡς δι' ἐκεῖνον μὲν ζῶν, διὰ τοῦτον δὲ καλῶς ζῶν… {8-4}

ο Ἀλέξανδρος εἶπε στοὺς Ἀθηναίους, μετὰ τὴ μάχη τῆς Χερώνειας :

…ἀλλὰ καὶ προσέχειν ἐκέλευσε τοὶς πράγμασι τὸν νοῦν τὴν πόλιν, ὡς εἰ τί συμβαίη περὶ αὐτόν, ἄρξουσαν τῆς Ἑλλάδος. {13-2}

δηλαδὴ : νὰ προσέχουν πολὺ τὰ πράγματα γιατί ἂν κάτι τοῦ συνέβαινε στὴν ἐκστρατεία κατὰ τῶν Περσῶν, ἡ Ἀθήνα θὰ εἶχε τὴν ἐξουσία στὴν Ἑλλάδα.

ο Ἀλέξανδρος πίστευε πὼς ὁ αὐτοέλεγχος εἶναι σπουδαιότερος ἀπὸ τὶς στρατιωτικὲς νίκες : Ἀλέξανδρος ὡς ἔοικε τοῦ νικᾶν τοὺς πολεμίους τὸ κρατεὶν ἑαυτοῦ βασιλικώτερον ἡγούμενος {21-7}

ο Δαρεῖος ὅταν ἄκουσε γιὰ τὸν μεγαλόφρονα τρόπο μὲ τὸν ὁποῖον ὁ Ἀλέξανδρος ἀντιμετώπισε τὶς συγγενεῖς του, εἶπε:

"Θεοὶ γενέθλιοι καὶ βασίλειοι, μάλιστα μὲν ἐμοὶ διδοίητε τὴν Περσῶν ἀρχὴν εἰς ὀρθὸν αὔθις σταθεῖσαν ἐφ' οἲς ἐδεξάμην ἀγαθοὶς ἀπολαβείν, ἴνα κρατήσας ἀμείψομαι τᾶς Ἀλεξάνδρου χάριτας, ὧν εἰς τὰ φίλτατα πταίσας ἔτυχον. Εἰδ'ἄρα τὶς οὗτος εἰμαρτὸς ἤκει χρόνος, ὀφειλόμενος νεμέσει καὶ μεταβολή, παύσασθαι τὰ Περσῶν, μηδεὶς ἄλλος ἀνθρώπων καθίσειεν εἰς τὸν Κύρου θρόνον πλὴν Ἀλεξάνδρου". {30-12,13}

δηλαδὴ : Εὔχομαι νὰ κερδίσω αὐτὸν τὸν πόλεμο γιὰ νὰ μοῦ δωθεῖ ἡ εὐκαιρία νὰ ἀνταμοίψω τὸν Ἀλέξανδρον γιὰ τὴν συμπεριφορὰ τοῦ ἀπέναντι στοὺς συγγενεῖς μου ποὺ αἰχμαλώτησε. Ἀλλὰ κι ἂν ἀκόμα ὁ χρόνος τῆς βασιλείας μου τελείωσε, ἐπειδὴ ἔτσι τὸ θέλησε ἡ θεία βούληση, μακάρι νὰ μὴν κάτσει στὸν θρόνο τοῦ Κύρου ἄλλος ἐκτὸς ἀπὸ τὸν Ἀλέξανδρον

όταν ὁ Παρμενίων ἐγκατέλειψε τὸ πεδίο τῆς μάχης τῶν Γαυαγαμήλων, γιὰ νὰ ὑπερασπίσει τὶς ἀποσκευὲς καὶ τοὺς ὑπηρέτες τοῦ μακεδονικοῦ στρατοῦ, ἀπὸ τὴν ἐπίθεση τῶν Περσῶν, ὁ Ἀλέξανδρος εἶπε:

Αὐτὸς οὐδ'ἐντὸς εἶναι τῶν λογισμῶν, ἀλλ' ἐπιλελῆσθαι ταραττόμενον, ὅτι νικῶντες μὲν προσκτήσονται καὶ τὰ τῶν πολεμίων, ἠττωμένοις δὲ φροντιστέον οὐ χρημάτων οὐδ' ἀνδραπόδων, ἀλλ' ὅπως ἀποθανοῦνται καλῶς καὶ λαμπρῶς ἀγωνιζόμενοι. {32-7}

δηλαδὴ : Σίγουρα τρελλάθηκε ὁ Παρμενίων ! δὲν σκέφτηκε πὼς ἂν νικήσουμε θὰ ἀποκτήσουμε καὶ τὰ ὅσα κατέχουν οἱ ἐχθροί, κι ἂν ἡττηθοῦμε αὐτὸ ποὺ θὰ πρέπει νὰ κάνουμε εἶναι ὄχι νὰ σκεφθοῦμε γιὰ χρήματα καὶ δούλους, ἀλλὰ πὼς θὰ πεθάνουμε ἔνδοξα ἀγωνιζόμενοι λαμπρῶς.

έλεγε ὁ Ἀλέξανδρος συγκρίνοντας τὴν χαλαρὴ ζωὴ μὲ τὶς κακουχίες τῆς ἐκστρατείας: "δουλικώτατον μὲν ἔστι τὸ τρυφᾶν, βασιλικώτατον δὲ τὸ πονείν". {40-2}

όταν τοῦ πρόσφεραν νερὸ μὲ τὴν περικεφαλαία στὴν ἔρημο, ἐνῶ ὁ στρατὸς τοῦ διψοῦσε :

"Ἂν γὰρ αὐτὸς πῖω μόνος, ἀναθυμήσουσιν οὗτοι [οἱ ἱππεῖς]". θεασάμενοι δὲ τὴν ἐγκράτειαν αὐτοῦ καὶ μεγαλοψυχίαν οἱ ἱππεῖς ἀνέκραγον θαρρούντα καὶ τοὺς ἵππους ἐμάστιζον. Οὔτε γὰρ κάμνεις οὔτε διψᾶν οὐθ' ὅλως τοὺς θνητοὺς εἶναι νομίζειν αὐτούς, ἕως ἂν ἔχωσι βασιλέα τοιοῦτον. {42-10}

ο φιλόσοφος Ἀνάξαρχος ἐξηγεῖ στὸν Ἀλέξανδρο :

"Τὴν Δίκην ἔχει πάρεδρον ὁ Ζεὺς καὶ τὴν Θέμιν, ἴνα πᾶν τὸ πραχθὲν ὑπὸ τοῦ κρατοῦντος θεμιτὸν ἢ καὶ δίκαιον  {52-6}.

Πηγή

Τάδε έφη Πλούταρχος για τον Αλέξανδρον

ΕΝΤΟΛΕΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ

Η ΤΡΙΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΤΟΥ Roger Peyrefitte

Ο ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΠΕΠΡΩΜΕΝΟ ΜΟΥ" ΛΈΕΙ Ο Roger Peyrefitte ΕΜΠΝΕΥΣΤΗΣ ΤΗΣ "ALEXANDER ORDER"

Η "Alexander Order" ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΙΔΕΑΛΙΣΤΙΚΗ ,ΜΗ ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΜΕΛΩΝ ΤΗΣ ΗΤΑΝ Salvador Dalí, Jean Cocteau, Peter Moore, Sir Peter Ustinov, and Hermann Oberth.

THE ORDER OF ALEXANDER THE GREAT

(Η ΕΝΤΟΛΗ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ) 

ΕΙΝΑΙ ΑΦΙΕΡΩΜΕΝΗ ΣΤΗΝ ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΩΝ ΤΕΧΝΩΝ, ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ, ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΙΡΗΝΗΣ

ΤΟ ΣΤΡΑΤΟΠΕΔΟ ΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ

An encampment at night is a spectacle which is always grand, and often sublime.” 

"Ο ΚΑΤΑΥΛΙΣΜΟΣ ΤΗΝ ΝΥΧΤΑ ΕΙΝΑΙ ΕΝΑ ΘΕΑΜΑ ΜΕΓΑΛΟ ΚΑΙ ΣΥΧΝΑ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΟ"

Η ΠΕΡΣΕΠΟΛΙΣ ΣΤΙΣ ΦΛΟΓΕΣ

Η ΓΙΟΡΤΗ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ! Pierre Peyrolle.

Noervenich Castle ΚΟΝΤΑ ΣΤΗΝ ΚΟΛΟΝΙΑ ΓΕΡΜΑΝΙΑ

ΠΊΣΩ ΔΙΑΚΡΙΝΟΝΤΑΙ 

On the right of the table are to be seen the Knights of the Order: Arno Breker, Salvador Dalí and Ernst Fuchs. On the left side are: Joe F. Bodenstein, the Grandmaster Roger Peyrefitte, and Alexandre de Villiers (Lord Keeper of the Privy Seal).

Αλεξανδρινές Ομιλίες

Ο Αλέξανδρος μιλά στους στρατιώτες του πριν την μάχη

Η μάχη της Ισσού

Ο Δαρείος είχε αποφασίσει αρχικά να αναθέσει την αρχηγία του εκστρατευτικού σώματος στον αξιότερο στρατηγό του. Μετά τον θάνατο του στρατηγού Χαρίδημου, ελλείψει άλλων ικανών στρατηγών, την αρχηγία ανέλαβε ο άπειρος περί τα πολεμικά Δαρείος, όπως τον περιγράφει η μακεδονικήπροπαγάνδα, παρότι οι τακτικές κινήσεις του έφεραν τον Αλέξανδρο προ απροόπτου πριν την τελική μάχη και τον ανάγκασαν σε ταχύτατη προέλαση της εμπροθοφυλακής του μάλλον παρά του συνόλου του στρατεύματος ως περιγράφεται^[5]. Ο περσικός στρατός κινήθηκε δυτικά και στρατοπέδευσε στην πεδιάδα των Σώχων, στη νότια Ασσυρία, αναμένοντας την άφιξη του Αλέξανδρου. Καθώς περνούσαν οι ημέρες και ο Αλέξανδρος δεν είχε ακόμη εμφανιστεί, ο Δαρείος συνεκτιμώντας με τους επιτελείς του ότι ο Αλέξανδρος δίσταζε, αποφάσισε να κινηθεί από την άνετη πεδιάδα στα στενά περάσματα της Κιλικίας. Μάταια προσπάθησε ο Αμύντας να μεταπείσει τον μεγάλο βασιλέα. Ο Δαρείος, εμπιστευόμενος τη γνώμη των αξιωματούχων του, σύμφωνα με την οποία οι Πέρσες θα καταπατούσαν τους Έλληνες μόνο με το ιππικό τους, εγκατέλειψε την ευρύχωρη πεδιάδα των Σώχων και κατευθύνθηκε προς την Κιλικία για να συναντήσει τον Αλέξανδρο^[6].

Την επομένη ο στρατός του Αλέξανδρου ξεκίνησε την πορεία του. Διαβαίνοντας τις Αμανίδες πύλες, η ελληνική στρατιά έφθασε στην Ισσό. Εκεί ο Αλέξανδρος άφησε τους ασθενείς και τους τραυματίες και συνέχισε νότια, στρατοπεδεύοντας κοντά στην πόλη Μυρίανδρο. Την ίδια ώρα ο περσικός στρατός μέσω των Αμανιδών πυλών κατόρθωσε να φθάσει στην Ισσό χωρίς να γίνει αντιληπτός. Οι Πέρσες εισήλθαν στην πόλη και εξολόθρευσαν όλους τους ασθενείς και τραυματίες Έλληνες που βρίσκονταν εκεί. Με αυτόν τον τρόπο διαμόρφωσαν και την ανάγκη διαφορετικής στρατηγικής αντιμετώπισής τους, καθώς αν γινόταν μάχη, οι Πέρσες θα ήταν αναγκασμένοι να πολεμήσουν στη στενή πεδιάδα της Ισσού, ανάμεσα στηθάλασσα και τα Αμανικά όρη^[7].

Όταν πληροφορήθηκε το γεγονός ο Αλέξανδρος θεώρησε την πληροφορία λανθασμένη. Για να την εξακριβώσει, έστειλε μια τριακόντορο να πλεύσει βόρεια προς την Ισσό. Οι αξιωματικοί που επέβαιναν είδαν με τα μάτια τους τα πλήθη της περσικής στρατιάς στρατοπεδευμένα κοντά στη θάλασσα, βόρεια του ποταμού Πίναρου. Μετά από την εκτέλεση της αποστολής του το πλοίο επέστρεψε και οι άνδρες του ανέφεραν στον Αλέξανδρο ό,τι είχαν δει.

 Βέβαιος πλέον για την ακριβή θέση στην οποία βρισκόταν ο εχθρός, ο Αλέξανδρος, συγκαλώντας τους στρατηγούς, τους ιλάρχους και τους ηγέτες των συμμάχων, τους ανήγγειλε την επερχόμενη μάχη, εξήγησε το λάθος του Δαρείου, που καθήλωσε τις δυνάμεις του από την ευρυχωρία της πεδιάδας των Σώχων στη στενή διάβαση, θύμισε ιδιαίτερα στους Έλληνες ότι πολεμούν για το κοινό συμφέρον της Ελλάδας ενώ οι μισθοφόροι ομογενείς τους με τον Δαρείο δόλια αγωνίζονταν, έφερε στη μνήμη όλων το κατόρθωμα των μυρίων με ηγέτη τον Ξενοφώντα^[8], παρόλο που δε διέθετε ιππικό, ενώ τώρα ο στρατός τόσους διέθετε ιππείς Θεσσαλούς και Βοιωτούς και Πελοποννήσιους και Μακεδόνες και Θράκες. Πάνω από όλα παρουσίασε τη νίκη ως αναμφισβήτητη και όλοι επικρότησαν όσα είπε. Σφίγγοντάς του το χέρι, τον παρακάλεσαν να τους οδηγήσει αμέσως εναντίον των εχθρών^[9]. Εκείνος τους άφησε ελεύθερους, ζητώντας καλό φαγητό για τους στρατιώτες και προφυλακή ιππέων και στρατιωτών στις πύλες. Πριν αναχωρήσει από τη Μυρίανδρο οδήγησε τέθριππο στη θάλασσα ως προσφορά στον Ποσειδώνα, πιθανώς για να αποτραπεί μια άκαιρη επέμβαση του φοινικικού στόλου.ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ

Αλεξανδρινοί Μαχητικοί Λόγοι