Κλυτοτέχνης Ήφαιστος

Vulcan (1838) by Herman Wilhelm Bissen 

(1798-1868). Sculpture in the Thorvaldsens Museum, Copenhagen.

Α571 ,Ε23,Ο214,Σ 369,θ 286,ψ160,ω 75, Β246

Α Ιλιάδος

Ὣς ἔφατ’ ἔδεισεν δὲ βοῶπις πότνια Ἥρη,

καί ῥ’ ἀκέουσα καθῆστο ἐπιγνάμψασα φίλον κῆρ·

ὄχθησαν δ’ ἀνὰ δῶμα Διὸς θεοὶ Οὐρανίωνες· 570

τοῖσιν δ’ Ἥφαιστος κλυτοτέχνης ἦρχ’ ἀγορεύειν

μητρὶ φίλῃ ἐπίηρα φέρων λευκωλένῳ Ἥρῃ·

« Ἦ δὴ λοίγια ἔργα τάδ’ ἔσσεται οὐδ’ ἔτ’ ἀνεκτά,

εἰ δὴ σφὼ ἕνεκα θνητῶν ἐριδαίνετον ὧδε,

ἐν δὲ θεοῖσι κολῳὸν ἐλαύνετον· οὐδέ τι δαιτὸς 575

ἐσθλῆς ἔσσεται ἦδος, ἐπεὶ τὰ χερείονα νικᾷ.

μητρὶ δ’ ἐγὼ παράφημι καὶ αὐτῇ περ νοεούσῃ

πατρὶ φίλῳ ἐπίηρα φέρειν Διί, ὄφρα μὴ αὖτε

νεικείῃσι πατήρ, σὺν δ’ ἡμῖν δαῖτα ταράξῃ.

εἴ περ γάρ κ’ ἐθέλῃσιν Ὀλύμπιος ἀστεροπητὴς 580

ἐξ ἑδέων στυφελίξαι· ὃ γὰρ πολὺ φέρτατός ἐστιν.

ἀλλὰ σὺ τὸν ἐπέεσσι καθάπτεσθαι μαλακοῖσιν·

αὐτίκ’ ἔπειθ’ ἵλαος Ὀλύμπιος ἔσσεται ἡμῖν. »

Ὣς ἄρ’ ἔφη καὶ ἀναΐξας δέπας ἀμφικύπελλον

μητρὶ φίλῃ ἐν χειρὶ τίθει καί μιν προσέειπε· 585

« Τέτλαθι, μῆτερ ἐμή, καὶ ἀνάσχεο κηδομένη περ,

μή σε φίλην περ ἐοῦσαν ἐν ὀφθαλμοῖσιν ἴδωμαι

θεινομένην, τότε δ’ οὔ τι δυνήσομαι ἀχνύμενός περ

χραισμεῖν· ἀργαλέος γὰρ Ὀλύμπιος ἀντιφέρεσθαι·

ἤδη γάρ με καὶ ἄλλοτ’ ἀλεξέμεναι μεμαῶτα 590

ῥῖψε ποδὸς τετάγων ἀπὸ βηλοῦ θεσπεσίοιο,

πᾶν δ’ ἦμαρ φερόμην, ἅμα δ’ ἠελίῳ καταδύντι

κάππεσον ἐν Λήμνῳ, ὀλίγος δ’ ἔτι θυμὸς ἐνῆεν·

ἔνθά με Σίντιες ἄνδρες ἄφαρ κομίσαντο πεσόντα. »

Ὣς φάτο, μείδησεν δὲ θεὰ λευκώλενος Ἥρη, 595

μειδήσασα δὲ παιδὸς ἐδέξατο χειρὶ κύπελλον·

αὐτὰρ ὃ τοῖς ἄλλοισι θεοῖς ἐνδέξια πᾶσιν

οἰνοχόει γλυκὺ νέκταρ ἀπὸ κρητῆρος ἀφύσσων·

ἄσβεστος δ’ ἄρ’ ἐνῶρτο γέλως μακάρεσσι θεοῖσιν

ὡς ἴδον Ἥφαιστον διὰ δώματα ποιπνύοντα. 600

Ὣς τότε μὲν πρόπαν ἦμαρ ἐς ἠέλιον καταδύντα

δαίνυντ’, οὐδέ τι θυμὸς ἐδεύετο δαιτὸς ἐΐσης,

οὐ μὲν φόρμιγγος περικαλλέος ἣν ἔχ’ Ἀπόλλων,

Μουσάων θ’ αἳ ἄειδον ἀμειβόμεναι ὀπὶ καλῇ.

Αὐτὰρ ἐπεὶ κατέδυ λαμπρὸν φάος ἠελίοιο, 605

οἳ μὲν κακκείοντες ἔβαν οἶκον δὲ ἕκαστος,

ἧχι ἑκάστῳ δῶμα περικλυτὸς ἀμφιγυήεις

Ἥφαιστος ποίησεν ἰδυίῃσι πραπίδεσσι·

Ζεὺς δὲ πρὸς ὃν λέχος ἤϊ’ Ὀλύμπιος ἀστεροπητής,

ἔνθα πάρος κοιμᾶθ’ ὅτε μιν γλυκὺς ὕπνος ἱκάνοι· 610

ἔνθα καθεῦδ’ ἀναβάς, παρὰ δὲ χρυσόθρονος Ἥρη.

 Σ Ιλιάδος

 Ὣς οἳ μὲν τοιαῦτα πρὸς ἀλλήλους ἀγόρευον·

Ἡφαίστου δ' ἵκανε δόμον Θέτις ἀργυρόπεζα

ἄφθιτον ἀστερόεντα μεταπρεπέ' ἀθανάτοισι 370

χάλκεον, ὅν ῥ' αὐτὸς ποιήσατο κυλλοποδίων.

τὸν δ' εὗρ' ἱδρώοντα ἑλισσόμενον περὶ φύσας

σπεύδοντα· τρίποδας γὰρ ἐείκοσι πάντας ἔτευχεν

ἑστάμεναι περὶ τοῖχον ἐϋσταθέος μεγάροιο,

χρύσεα δέ σφ' ὑπὸ κύκλα ἑκάστῳ πυθμένι θῆκεν,

ὄφρά οἱ αὐτόματοι θεῖον δυσαίατ' ἀγῶνα

ἠδ' αὖτις πρὸς δῶμα νεοίατο θαῦμα ἰδέσθαι.

οἳ δ' ἤτοι τόσσον μὲν ἔχον τέλος, οὔατα δ' οὔ πω

δαιδάλεα προσέκειτο· τά ῥ' ἤρτυε, κόπτε δὲ δεσμούς.

ὄφρ' ὅ γε ταῦτ' ἐπονεῖτο ἰδυίῃσι πραπίδεσσι, 380

τόφρά οἱ ἐγγύθεν ἦλθε θεὰ Θέτις ἀργυρόπεζα.

τὴν δὲ ἴδε προμολοῦσα Χάρις λιπαροκρήδεμνος

καλή, τὴν ὤπυιε περικλυτὸς ἀμφιγυήεις·

ἔν τ' ἄρα οἱ φῦ χειρὶ ἔπος τ' ἔφατ' ἔκ τ' ὀνόμαζε·

τίπτε Θέτι τανύπεπλε ἱκάνεις ἡμέτερον δῶ

αἰδοίη τε φίλη τε; πάρος γε μὲν οὔ τι θαμίζεις.

ἀλλ' ἕπεο προτέρω, ἵνα τοι πὰρ ξείνια θείω.

Ὣς ἄρα φωνήσασα πρόσω ἄγε δῖα θεάων.

τὴν μὲν ἔπειτα καθεῖσεν ἐπὶ θρόνου ἀργυροήλου

καλοῦ δαιδαλέου· ὑπὸ δὲ θρῆνυς ποσὶν ἦεν· 390

κέκλετο δ' Ἥφαιστον κλυτοτέχνην εἶπέ τε μῦθον·

 Ο Δημόδοκος στο νησί των Φαιάκων τον παράνομο έρωτα 

του  Άρη και  της Αφροδίτης άδει...

στη ραψωδία θ

  

θ Οδυσσείας

αὐτὰρ ὁ φορμίζων ἀνεβάλλετο καλὸν ἀείδειν

ἀμφ' Ἄρεος φιλότητος ἐϋστεφάνου τ' Ἀφροδίτης,

ὡς τὰ πρῶτ' ἐμίγησαν ἐν Ἡφαίστοιο δόμοισι

λάθρῃ· πολλὰ δὲ δῶκε, λέχος δ' ᾔσχυνε καὶ εὐνὴν

Ἡφαίστοιο ἄνακτος. ἄφαρ δέ οἱ ἄγγελος ἦλθεν        270

Ἥλιος, ὅ σφ' ἐνόησε μιγαζομένους φιλότητι.

Ἥφαιστος δ' ὡς οὖν θυμαλγέα μῦθον ἄκουσε,

βῆ ῥ' ἴμεν ἐς χαλκεῶνα, κακὰ φρεσὶ βυσσοδομεύων·

ἐν δ' ἔθετ' ἀκμοθέτῳ μέγαν ἄκμονα, κόπτε δὲ δεσμοὺς

ἀῤῥήκτους ἀλύτους, ὄφρ' ἔμπεδον αὖθι μένοιεν.

αὐτὰρ ἐπεὶ δὴ τεῦξε δόλον κεχολωμένος Ἄρει,

βῆ ῥ' ἴμεν ἐς θάλαμον, ὅθι οἱ φίλα δέμνια κεῖτο·

ἀμφὶ δ' ἄρ' ἑρμῖσιν χέε δέσματα κύκλῳ ἁπάντῃ,

πολλὰ δὲ καὶ καθύπερθε μελαθρόφιν ἐξεκέχυντο,

ἠΰτ' ἀράχνια λεπτά· τά γ' οὔ κέ τις οὐδὲ ἴδοιτο,        280

οὐδὲ θεῶν μακάρων· περὶ γὰρ δολόεντα τέτυκτο.

αὐτὰρ ἐπεὶ δὴ πάντα δόλον περὶ δέμνια χεῦεν,

εἴσατ' ἴμεν ἐς Λῆμνον, ἐϋκτίμενον πτολίεθρον,

ἥ οἱ γαιάων πολὺ φιλτάτη ἐστὶν ἁπασέων.

οὐδ' ἀλαὸς σκοπιὴν εἶχε χρυσήνιος Ἄρης,

ὡς ἴδεν Ἥφαιστον κλυτοτέχνην νόσφι κιόντα·

βῆ δ' ἴμεναι πρὸς δῶμα περικλυτοῦ Ἡφαίστοιο,

ἰχανόων φιλότητος ἐϋστεφάνου Κυθερείης.

ἡ δὲ νέον παρὰ πατρὸς ἐρισθενέος Κρονίωνος

ἐρχομένη κατ' ἄρ' ἕζεθ'· ὁ δ' εἴσω δώματος ᾔει        290

ἔν τ' ἄρα οἱ φῦ χειρὶ ἔπος τ' ἔφατ' ἔκ τ' ὀνόμαζε·

"δεῦρο, φίλη, λέκτρονδε, τραπείομεν εὐνηθέντε·

οὐ γὰρ ἔθ' Ἥφαιστος μεταδήμιος, ἀλλά που ἤδη

οἴχεται ἐς Λῆμνον μετὰ Σίντιας ἀγριοφώνους."

ὣς φάτο, τῇ δ' ἀσπαστὸν ἐείσατο κοιμηθῆναι.

τὼ δ' ἐς δέμνια βάντε κατέδραθον· ἀμφὶ δὲ δεσμοὶ

τεχνήεντες ἔχυντο πολύφρονος Ἡφαίστοιο,

οὐδέ τι κινῆσαι μελέων ἦν οὐδ' ἀναεῖραι.

καὶ τότε δὴ γίνωσκον, ὅ τ' οὐκέτι φυκτὰ πέλοντο.

ἀγχίμολον δέ σφ' ἦλθε περικλυτὸς ἀμφιγυήεις,        300

αὖτις ὑποστρέψας πρὶν Λήμνου γαῖαν ἱκέσθαι·

Ἠέλιος γάρ οἱ σκοπιὴν ἔχεν εἶπέ τε μῦθον.

βῆ δ' ἴμεναι πρὸς δῶμα, φίλον τετιημένος ἦτορ·

ἔστη δ' ἐν προθύροισι, χόλος δέ μιν ἄγριος ᾕρει

σμερδαλέον δ' ἐβόησε γέγωνέ τε πᾶσι θεοῖσι·
Η Τέχνη του Ήφαιστου